دسترسی به دو پوسته غیر رسمی تلگرام قطع شد

 منظور محمد جواد آذری جهرمی از حذف این دو پوسته هم نسخه‌های فارسی غیررسمی تلگرام یعنی هاتگرام و تلگرام طلایی (طلاگرام) است. پوسته هایی که در یک سال اخیر و با فیلتر شدن تلگرام سرو صدای زیادی به پا کرده اند. جهرمی در این توییت خود تاکید کرده که وزارت ارتباطات از سال ۹۶ اعلام کرده بوده  تمامی پوسته‌های غیر رسمی تلگرام ناامن هستند. اعلام این خبر از سمت وزیر ارتباطات در حالی رخ می دهد که روز سه شنبه (۳ اردیبهشت) نیز کاربران ایرانی برای دریافت نسخه‌های تلگرام طلایی و هاتگرام با مشکل برخورد کرده اند، چرا که گوگل با اعلام اینکه این برنامه‌ها مشکوک هستند آنها را در طبقه بدافزارها شناسایی و به کاربرانش هشدار داد که استفاده از این پوسته‌ باعث به خطر افتادن امنیت اطلاعات و حریم خصوصی آنها خواهد شد.
پوسته‌هایی جایگزین تلگرام فیلتر شده
اردیبهشت ماه سال ۹۷ بالاخره بعد از تقریبا یک ماه اما و اگر در مورد اینکه تلگرام فیلتر می‌شود یا خیر، این پیام رسان محبوب کاربران ایرانی زیر تیغ فیلترینگ قرار گرفت و از دسترس نزدیک به ۴۰ میلیون کاربر ایرانی خود خارج شد. مانند راه حل برای دسترسی به تمامی سرویس های فیلتر شده کاربران برای استفاده مجدد از این پیام رسان که تعداد زیادی هم کسب و کار روی آن قرار داشتند دو راه بیشتر پیش روی خود نداشتند، یا از فیلترشکن و vpn استفاده کنند و یا  به استفاده از پوسته‌های غیررسمی تلگرام روی آورند که مانند فیلترشکن عمل  و دسترسی به تلگرام بدون استفاده از فیلترشکن را فراهم می کنند. به نظر می رسد ۲۵ میلیون کاربر راه دوم را انتخاب کرده اند، چرا که براساس آماری که مقامات مختلف در سخنرانی ها و گفت و گوهای خود اعلام کرده اند، پوسته های غیر رسمی تلگرام یعنی هاتگرام و طلاگرام توانسته بودند ۲۵ میلیون از کاربران تلگرام را به خود جذب کنند.
تلگرام برای این فیلتر شد که به دنبال ایجاد انحصار در بازار ایران امنیت کاربران را از نظر بعضی مسئولان حاکمیتی به خطر انداخته بود و در نهایت این سرویس از دسترس خارج شد تا سرویس های بومی داخلی امکان رشد و توسعه در بازار کشور را داشته باشند. با تمام حمایت هایی که وزارت ارتباطات براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی در زمینه حمایت از پیام رسان‌های داخلی از ۸ پیام رسان بومی انجام داد از ارائه زیرساخت فنی و ارائه پهنای باند و … اما  تنها دو پیام رسان توانستند تا حدودی سهمی از این بازار را به دست آورند. آمارهای مختلف در یک سال گذشته نشان می دهد با وجود تمامی محدودیتها برای دسترسی به تلگرام و تلاش برای رو آوردن کاربران به استفاده از پیام رسان های داخلی این تلاش ها نتیجه عکس به همراه داشته است.   برای نمونه آمارهای مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نشان می دهد که  پیام‌رسان سروش که در فروردین ماه  سال ۹۷ قبل از فیلتر تلگرام، حدود ۲ درصد عضو داشته در خرداد ماه این میزان  بر اساس نتایج نظرسنجی ملی ایسپا به ۱۳.۵درصد و در مهرماه همان سال  این مقدار به ۴.۳ درصد رسیده است. میزان عضویت در ایتا دیگر پیام رسان داخلی  از ۲.۹ درصد به۰.۹ درصد، آی‌گپ و بله هم هرکدام از ۲.۵ و ۱.۸ درصد به ۰.۴ درصد، گپ از ۱.۴ درصد به ۰.۲ درصد، بیسفون و ساینا از ۰.۶ درصد هرکدام به ۰.۱ درصد رسیده اند.
با این وضعیت استقبال از پیام رسان های داخلی، مقاماتی در بخش های مختلف حکومت از جمله قوه قضاییه اعلام کردند که استفاده از پوسته های تلگرام که به عنوان فیلترشکن در این زمینه عمل  و دسترسی کاربران به تلگرام را فراهم می کنند، عامل بی مهری به پیام رسان های بومی شده است. برای نمونه دبیر سابق کمیته فیلترینگ و معاون فضای مجازی دادستانی یعنی عبدالصمد خرم آبادی بارها در کانال شخصی خود در یکی از پیام رسان های داخلی اعلام کرد که هاتگرام و طلاگرام  فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیرقانونی و برخلاف دستور قضائی با امکانات وزارت ارتباطات دردسترس  کاربران ایرانی قرار گرفته‌اند. اوج گرفتن این انتقادها نسبت به فعالیت پوسته های فارسی تلگرام باعث شد که بحث بر سر اینکه این پوسته ها متعلق به چه کسی است و یا اینکه مدیران آنها نیز چه کسانی است، مطرح شود که در نهایت نیز بعد از اما و اگرهای مختلف برخی نمایندگان مجلس اعلام کردند که این پوسته‌ها متعلق به نهاد امنیتی کشور یعنی وزارت اطلاعات است.
خرداد ماه سال گذشته حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از قول محمود علوی، وزیر اطلاعات گفته بود:‌ «تلگرام طلایی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است و اکنون ۲۵ میلیون عضو دارد و قانونی است.» براساس اظهارت بیگی این اظهارات را علوی در ضیافت افطاری خود با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و دیگر نمایندگان مجلس عنوان کرده بود. از سوی دیگر  مجتبی ذوالنوری از نمایندگان اصولگرای مجلس هم آذر ماه سال گذشته گفته بود که دو فیلترشکن هاتگرام و طلاگرام از سوی یک دستگاه امنیتی در داخل ایران راه‌اندازی شده‌اند و به همین دلیل، یک نسخه از اطلاعات آنها در داخل کشور ذخیره می‌شود.
تمدید تکراری یک مهلت
درگیر و داد اینکه صاحبان یا صاحب هاتگرام و طلاگرام چه کسانی هستند،‌ شورای عالی فضای مجازی تصمیم گرفت با توجه به تعداد کاربران این پوسته ها به آنها فرصت دهد تا از تلگرام مستقل و به عنوان یک پیام رسان بومی عمل کنند. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه بازدید از بیست‌وچهارمین نمایشگاه الکامپ در این مورد گفته بود که این دو پوسته از  همان ابتدا برای سیاست خروج از انحصار تلگرام و برای دوران گذار از فیلتر تلگرام فعال شده‌ اند. او همچنین در همین گفت و گو اعلام کرده که این دو پوسته فرصت دارند که تا ۱۵ شهریور(۹۷) از تلگرام مستقل شوند.  مهلتی که در نهایت به دلیل خواسته مدیران این دو پوسته مجددا تا آخر آذر ماه تمدید شد. در نهایت نیز یک ماه مانده به پایان این فرصت دوم دبیر شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگویی اعلام کرد که دو پوسته هاتگرام و تلگرام طلایی به طور آزمایشی از تلگرام مستقل شده‌اند  اما پیاده‌سازی کامل این موضوع هنوز امکانپذیر نیست. فیروزآبادی در این زمینه اعلام کرده بود که :««این استقلال به صورت آزمایشگاهی بوده و پیاده‌سازی کامل آن، نیازمند سخت‌افزارها و تجهیزات مانند دیتاسنتر و سرور است که امیدواریم در مهلت تعیین شده، کاملاً اجرایی شود.»
اما  با رسیدن آذرماه هم خبری از مستقل شدن این دو پوسته  از تلگرام  بعد از پشت سر گذاشتن یک دوره آزمایشی هم منتشر نشد. شورای عالی فضای مجازی هم در پاسخ به خبرنگاران در مورد پایان این ضرب العجل اعلام می‌کرد که در این زمینه دیگر شورا تصمیم گیر نیست و قوه قضاییه باید پاسخگو باشد.امیر خوراکیان، معاون محتوایی مرکز ملی فضای مجازی در اسفند ماه  سال ۹۷ با بیان اینکه به اهدافمان از فیلتر تلگرام رسیده‌ایم  اعلام کرد:‌« قوه قضاییه به هاتگرام و تلگرام طلایی فرصت داده است و درباره مسدودسازی آنها هم این قوه باید تصمیم بگیرد.»
امنیتی که به خطر افتاد
حالا تقریبا نزدیک به دوماه از این اظهارات معاون امورمحتوایی مرکز ملی فضای مجازی، وزیر ارتباطات در توییتر خود خبر از حذف فعالیت دو پوسته هاتگرام و تلگرام طلایی را می دهد. اما چرا حذف این دو پوسته از یک سال پیش تاکنون تا این حد مورد تاکید برخی کارشناسان امنیتی بوده است. دلیل اصلی تلاش برای قطع دسترسی کاربران به این پوسته ها به خطر افتادن امنیت اطلاعات و حریم خصوصی آنها بوده است. تلگرام بارها به صورت رسمی و غیررسمی امن نبودن این پوسته ها را اعلام کرده بود. در سال ۹۶ پاول دروف در پاسخ به سوال کاربری در توییتر در مورد پوسته فارسی تلگرام به نام موبوگرام گفته بود که این پوسته منسوخ شده و ناامن است. او در این توییت تاکید کرده بود که استفاده از این پوسته ها توسط کاربران را توصیه نمی کند. در نهایت نیز سال گذشته تلگرام با ارسال پیامی به کاربران طلاگرام و هاتگرام گفته بود که این پوسته ها از سمت تلگرام ایجاد نشده بنابراین ناامن است. تلگرام در این پیام از کاربران خود خواسته بود از برنامه های رسمی تلگرام استفاده کنند. حالا و بعد از تقریبا یک سال از اما و اگرهای استفاده از هاتگرام و طلاگرم این دو پوسته غیرفعال شده اند و گوگل پلی هم امکان دسترسی به آنها را نمی دهد. حالا باید منتظر ماند و دید آیا دسترسی به ۱۲۷ پوسته غیررسمی تلگرام که وزیر ارتباطات در توییتر خود به آن اشاره کرده نیز غیرفعال میشود یا خیر؟